Η ερωτική ζωή αποτελεί πηγή ευεξίας, χαράς και υγείας. Προβλήματα σε αυτήν μπορεί να προκαλούν άγχος, κατάθλιψη και δυσάρεστες καταστάσεις ανάμεσα στο ζευγάρι. Ένα τέτοιο πρόβλημα είναι και η στυτική δυσλειτουργία του άνδρα (η αδυναμία πραγματοποίησης και διατήρησης ικανοποιητικής στύσης, ούτως ώστε να υπάρξει ερωτική πράξη).

Αυτό είναι ιδιαίτερα συχνό και σύμφωνα με ορισμένες μετρήσεις, αγγίζει το 40-50% των ανδρών ηλικίας άνω των 40 ετών. Τα αίτια μπορεί να είναι διάφορα: ουρολογικά (π.χ. προστάτης), ψυχολογικά (π.χ. κατάθλιψη), η λήψη διαφόρων φαρμάκων ή ουσιών (π.χ. αλκοόλ), αλλά και αγγειακά αίτια (π.χ. γενικότερη αγγειακή διαταραχή-καρδιολογικη νόσος).

Γίνεται σαφές λοιπόν, ότι η καρδιολογία στις μέρες μας μπορεί να έχει και “ερωτική διάσταση”.Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις εκείνες όπου η στυτική δυσλειτουργία συνδέεται με στεφανιαία νόσο, χωρίς μάλιστα να προηγούνται άλλα συμπτώματα πιο τυπικά που να την μαρτυρούν. Επίσης πολλές φορές μπορεί να συνδυάζεται και με παράγοντες κινδύνου για αρτηριοσκλήρυνση ( Παράγοντες Κινδύνου για Στεφανιαία Νόσο). Για τους λόγους αυτούς, όλοι οι άνδρες με στυτική δυσλειτουργία πρέπει μεταξύ των άλλων να υποβάλλονται και σε καρδιολογικό έλεγχο, μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, των λιπιδίων και του σακχάρου αίματος και αυτοί που χαρακτηρίζονται από υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο να υποβάλλονται σε περαιτέρω εξετάσεις (π.χ. με δοκιμασία κόπωσης για ανίχνευση στεφανιαίας νόσου).

Η αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας είναι αποτελεσματική, αρκετά ασφαλής και αποτελεί αντικείμενο των Ουρολόγων.Τα τελευταία χρόνια μια ομάδα φαρμάκων δίνει την λύση. Είναι οι ανταγωνιστές της φωσφοδιεστεράσης-5 και συγκεκριμένα οι δραστικές ουσίες: σιλδεναφίλη (Viagra), βαρδεναφίλη (Levitra) και ταδαλαφίλη (Cialis). Τα φάρμακα αυτά είναι μεν ασφαλή, αλλά η χρήση τους θα πρέπει να συζητηθεί πρώτα με τον καρδιολόγο.Η ταυτόχρονη λήψη των ουσιών αυτών με ορισμένα καρδιολογικά φάρμακα,όπως τα νιτρώδη (φάρμακα για τη στηθάγχη), μπορεί να οδηγήσει σε πτώση της αρτηριακής πίεσης με συνέπεια την πρόκληση ζάλης ή λιποθυμικού επεισοδίου.

Εκτός από τη φαρμακευτική αγωγή, διάφορα άλλα μέτρα μπορούν επίσης να βελτιώσουν το πρόβλημα. Η διακοπή καπνίσματος, η απώλεια βάρους, η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, του σακχαρώδους διαβήτη και της χοληστερίνης, η φυσική άσκηση καθώς και η αποφυγή ορισμένων ουσιών και φαρμάκων μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος της στυτικής δυσλειτουργίας.

Πρέπει να γίνει αντιληπτό στο ευρύ κοινό, ότι η στυτική δυσλειτουργία δεν αποτελεί μόνο ερωτικό πρόβλημα,αλλά μπορεί να υποκρύπτει και σιωπηλή στεφανιαία νόσο ή γενικότερα πρόβλημα αρτηριοσκλήρυνσης και αγγειακής λειτουργίας.Σαφώς τα προβλήματα στυτικής δυσλειτουργίας συζητούνται πρώτα με τους ουρολόγους, βάσει όμως των όσων αναφέραμε παραπάνω, ένα πιθανό καρδιολογικό πρόβλημα πρέπει πάντα να ελέγχεται.

Πολλά από τα αντιφλεγμονώδη παυσίπονα που χρησιμοποιούνται καθημερινά και χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή ενδέχεται να αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακού επεισοδίου, ιδιαίτερα στους καρδιοπαθείς. Στο συμπέρασμα αυτό έχουν καταλήξει πολλές μελέτες οι οποίες διερεύνησαν την επίδραση ορισμένων γνωστών Μη Στεροειδών Αντιφλεγμονωδών Φαρμάκων (ΜΣΑΦ) στο καρδιαγγειακό σύστημα. Πιο συγκεκριμένα τα δεδομένα αυτών των μελετών υπέδειξαν, ότι η χρήση μερικών ΜΣΑΦ (ειδικά σε υψηλές δόσεις και σε μακροχρόνιες θεραπείες) μπορεί να συσχετίζεται με μικρή αύξηση του κινδύνου για εμφάνιση θρομβωτικών αρτηριακών συμβάντων (για παράδειγμα έμφραγμα μυοκαρδίου ή εγκεφαλικό επεισόδιο).Ωστόσο άλλες έδειξαν οτι όλα τα ΜΣΑΦ έχουν παρόμοιους κινδύνους για το καρδιαγγειακό, αλλά μερικά από αυτά (όπως η ναπροξένη , η σελεκοξίμπη) είναι πιθανόν ασφαλέστερα από άλλα (π.χ. ροφεκοξίμπη, βαλντεκοξίμπη, δικλοφενάκη, ιμπουπροφαίνη).

Ασθενείς με μη ρυθμισμένη αρτηριακή υπέρταση, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, εγκατεστημένη ισχαιμική καρδιοπάθεια (εμφραγμα μυοκαρδίου), περιφερική αρτηριακή νόσο, και/ή αγγειοεγκεφαλική νόσο θα πρέπει να υποβληθούν σε θεραπεία με ΜΣΑΦ μόνο κατόπιν προσεκτικής καρδιολογικής εκτίμηση, καθώς έχουν αναφερθεί παρενέργειες όπως κατακράτηση υγρών, αρτηριακή υπέρταση και οιδήματα κάτω άκρων. Παρόμοια εκτίμηση θα πρέπει να γίνεται και πριν την έναρξη πιο μακροχρόνιας θεραπείας σε ασθενείς με παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση καρδιοαγγειακής ασθένειας (π.χ υπέρταση, υπερλιπιδαιμία, σακχαρώδης διαβήτης, καπνιστές).

Tα MΣAΦ θα πρέπει να χορηγούνται με μεγάλη προσοχή επίσης σε άτομα με ιστορικό ηπατικής ή νεφρικής ανεπάρκειας, σε ηλικιωμένα άτομα, όπως και σε ασθενείς που λαμβάνουν συγχρόνως αντιδιαβητικά, αντιυπερτασικά και διουρητικά. Ο συνδυασμός ΜΣΑΦ και μικρών δόσεων ακετυλοσαλικυλικού οξέος (ασπιρίνη) μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανεπιθυμήτων ενεργειών από το γαστρεντερικό (γαστρορραγία). Τέλος ολα τα ΜΣΑΦ αντενδείκνυνται σε βαριά καρδιακή ανεπάρκεια ή ενεργό πεπτικό έλκος.

Γενικώς θα πρέπει να χορηγείται η πλέον χαμηλή αποτελεσματική δόση με τη βραχύτερη δυνατή διάρκεια θεραπείας.
Σε άτομα δε υψηλού καρδιαγγειακου κινίδυνου καλό είναι να προτιμάται η λήψη ηπιότερων παυσίπονων, όπως η παρακεταμόλη (DEPON-PANADOL)

Η καρδιά είναι ένα όργανο-αντλία, το οποίο για να συσπασθεί κάθε φορά απαιτείται ένα μικρό ηλεκτρικό ερέθισμα-μία «σπίθα», η οποία παράγεται και διοχετεύεται από το ηλεκτρικό της σύστημα. Το σύστημα αυτό αποτελείται από έναν τόπο παραγωγής και ένα σύστημα μεταφοράς του ερεθίσματος. Η «σπίθα» που καθορίζει αυτό το ηλεκτρικό ερέθισμα παράγεται από το φλεβόκομβο που βρίσκεται στο δεξιό κόλπο της καρδιάς, ο οποίος αποτελεί τη φυσική μπαταρία μας και καθορίζει το βήμα (ρυθμό) με το οποίο πορεύεται (συσπάται) η καρδιά μας για αυτό και είναι ο φυσικός μας «βηματοδότης». Από εκεί το ηλεκτρικό ρεύμα φθάνει σε έναν κεντρικό κόμβο και μεταδίδεται στις κοιλίες μέσω δύο «καλωδίων», το αριστερό και το δεξί.

Πότε απαιτείται η χρήση βηματοδότη;
Όταν το ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς (είτε η μπαταρία, είτε ο κόμβος και τα καλώδια), υποστεί βλάβες και ο καρδιακός ρυθμός πέσει κάτω από τα φυσιολογικά όρια (<40 παλμούς το λεπτό), διάφορα δυσάρεστα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν όπως ζαλάδες, δύσπνοια, μειωμένη ικανότητα για φυσική άσκηση, ή ακόμη και απώλεια αισθήσεων (συγκοπτικό επεισόδιο). Μερικές φορές ένα απλό ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι αρκετό για να ανιχνεύσει τη βλάβη, ενώ μπορεί να χρειαστούν κι άλλες πιο ειδικές εξετάσεις (24ωρη καταγραφή του ρυθμού με Holter ή ακόμη και ηλεκτροφυσιολογική μελέτη). Αν αυτές οι εξετάσεις επιβεβαιώσουν την βλάβη, ο ασθενής χρειάζεται βηματοδότη για να λυθεί το πρόβλημα.

Τί είναι ο βηματοδότης;
Ο βηματοδότης είναι μία μικρή ηλεκτρονική συσκευή, που παράγει ηλεκτρικούς παλμούς οι οποίοι μεταδίδονται στην καρδιά μέσω ειδικών καλωδίων και της επιτρέπουν να συσπάται ρυθμικά. Οι βηματοδότες είναι ιδιαίτερα περίπλοκες συσκευές και λειτουργούν μόνο όταν πέσει ο φυσιολογικός ρυθμός της καρδιάς κάτω από τα καθορισμένα όρια. Παραμένουν σιωπηλοί αλλά πάντα σε ετοιμότητα, όταν η καρδιά επιστρέψει στο φυσιολογικό ρυθμό. Αυτό εξασφαλίζει καρδιακή διέγερση μόνο όταν χρειάζεται και έτσι εξοικονομείται η ισχύς της μπαταρίας τους.

Η διαδικασία της εμφύτευσης
Η εμφύτευση του βηματοδότη απαιτεί συνθήκες χειρουργείου και γίνεται με τοπική αναισθησία. Πραγματοποιείται σε ειδική αίθουσα, που διαθέτει ακτινολογικό εξοπλισμό και ειδικές οθόνες. Αρχικά εκτελείται μια μικρή τομή λίγων εκατοστών στο δέρμα και αναζητείται η κατάλληλη φλέβα, διαμέσου της οποίας με ακτινοσκοπική παρακολούθηση το ή τα ηλεκτρόδια τοποθετούνται στη δεξιά κοιλία, στο δεξιό κόλπο της καρδιάς ή και στα δύο. Στη συνέχεια ελέγχεται η σωστή θέση και η καλή λειτουργία των καλωδίων με ηλεκτρονικά τεστ. Τέλος «παρασκευάζεται» ένας χώρος κάτω από το δέρμα για να τοποθετηθεί εκεί ο βηματοδότης, ο οποίος συνδέεται με τα ήδη τοποθετημένα καλώδια. Η εμφύτευση μπορεί να διαρκέσει από 30 ως 60 λεπτά της ώρας. Για τις επόμενες δύο ημέρες ο ασθενής πρέπει να είναι προσεχτικός, να μην κινεί τον ώμο από την πλευρά που τοποθετήθηκε ο βηματοδότης, έτσι ώστε να μη συμβεί μετακίνηση των καλωδίων, κάτι που απαιτεί νέα διορθωτική επέμβαση. Για λίγες ημέρες ο ασθενής μπορεί να αισθάνεται έναν ελαφρύ πόνο στην τομή. Τα ράμματα αφαιρούνται μετά από 7-8 ημέρες. Η διαδικασία της εμφύτευσης παρά το ότι έχει πια απλοποιηθεί, εντούτοις παραμένει ένα χειρουργείο και σπάνια μπορεί να συμβούν επιπλοκές. Η ζωή του βηματοδότη, δηλαδή η διάρκεια του, είναι περίπου 5-10 χρόνια. Αυτή η διαφορά εξαρτάται από τον τύπο του βηματοδότη, πως είναι προγραμματισμένος και πόσο συχνά τείθεται σε λειτουργία. Είναι σημαντικό να μην αποφορτιστεί ξαφνικά η μπαταρία του βηματοδότη, κάτι το οποίο γίνεται βαθμιαία και μπορεί να προβλεφθεί με τακτικούς ελέγχους.

Ο έλεγχος του βηματοδότη
Ένας αρχικός πολύ απλός έλεγχος μπορεί να γίνεται κι από τον ίδιο τον ασθενή ελέγχοντας περιοδικά τους παλμούς του, οι οποίοι δεν πρέπει να είναι κάτω από αυτούς που προγραμματίστηκαν κατά την εμφύτευση ή τον τελευταίο έλεγχο. Στην τακτική παρακολούθηση η σωστή λεοτουργία του βηματοδότη μπορεί να ελεγχθεί απλά με ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα. Με μια ειδική συσκευή είναι δυνατός ο αναλυτικός έλεγχος του βηματοδότη τηλεμετρικά, τοποθετώντας στο δέρμα πάνω από το βηματοδότη έναν ειδικό ανιχνευτή. Αυτή η λειτουργία παρέχει ακριβή στοιχεία για το βηματοδότη όπως, το επίπεδο φόρτισης της μπαταρίας και την κατάσταση των καλωδίων. Με τον ίδιο τρόπο μπορούν να ρυθμιστούν και να αλλάξουν ανάλογα με τις ανάγκες οι παράμετροι της λειτουργίας του, όπως η βασική συχνότητα, τα φυσικά χαρακτηριστικά του ηλεκτρικού ερεθίσματος κλπ. Ο έλεγχος του βηματοδότη θα πρέπει να γίνεται το λιγότερο 1-2 φορές το χρόνο ή νωρίτερα αν παρουσιαστούν κάποια συμπτώματα.

Αντικατάσταση του βηματοδότη
Όταν ο έλεγχος αποκαλύψει ότι η μπαταρία έχει τελειώσει (φάση αποφόρτισης η οποία διαρκεί μήνες) ο βηματοδότης πρέπει να αντικαθίσταται. Η διαδικασία είναι συνήθως πολύ σύντομη και απλή. Γίνεται τομή στο σημείο όπου είχε γίνει αρχικά η πρώτη τομή και στην συνέχεια αποσυνδέεται ο βηματοδότης από τα ηλεκτρόδια, τα οποία παραμένουν στη θέση τους αφού ελεγχθεί η κατάστασή τους. Ένας νέος βηματοδότης συνδέεται με τα ηλεκτρόδια και τοποθετείται στην παλιά θέση. Ο ασθενής συνήθως παραμένει στο νοσοκομείο για λίγες ώρες.

Ζώντας με το βηματοδότη
Μια ειδική κάρτα είναι η ταυτότητα του χρήστη του βηματοδότη. Σε αυτή την κάρτα αναγράφονται τα προσωπικά στοιχεία του χρήστη και τα βασικά χαρακτηριστικά του βηματοδότη (κατασκευή,μοντέλο). Ο χρήστης θα πρέπει να την έχει πάντα πάνω του και να την επιδεικνύει όπου χρειάζεται. Ο βηματοδότης δεν περιορίζει τον ασθενή από καμία φυσική δραστηριότητα, κίνηση ή στάσεις του σώματος. Η φυσική όμως άσκηση πρέπει να είναι ανάλογη με την κατάσταση του ασθενούς και την ικανότητα του. Το περπάτημα, η ποδηλασία, το ανέβασμα της σκάλας, το νοικοκυριό του σπιτιού και η κηπουρική δεν δημιουργούν κανένα πρόβλημα. Η σεξουαλική δραστηριότητα δεν επηρεάζεται. Επιτρέπεται η χρήση όλων των συνήθων οικιακών συσκευών όπως φούρνος, ηλεκτρική σκούπα, σίδερο, ραδιόφωνο, τηλεόραση κλπ. Τα κινητά και τα ασύρματα τηλέφωνα μπορούν να χρησιμοποιούνται. Κατά τη διάρκεια της χρήσης όμως είναι καλό το τηλέφωνο να κρατείται στο αυτί της αντίθετης πλευράς από αυτής που εμφυτεύτηκε ο βηματοδότης και ποτέ να μην τοποθετείται στο τσεπάκι του πουκαμίσου πάνω από το σημείο όπου αυτός βρίσκεται. Ο βηματοδότης είναι απόλυτα συμβατός με όλα τα φάρμακα. Τα ταξίδια μπορούν να γίνονται με όλα τα μέσα συγκοινωνίας. Στα αεροδρόμια, στα πολυκαταστήματα και στις τράπεζες, θα πρέπει να ενημερώνεται το προσωπικό ασφαλείας εάν ο ασθενής φέρει βηματοδότη επιδεικνύοντας την προσωπική κάρτα ώστε να μην περνά μέσα από τον μαγνητικό έλεγχο (μαγνητικές πόρτες, μαγνητικοί ανιχνευτές).

Πρέπει να αποφεύγεται:

• η πίεση στη περιοχή του βηματοδότη
• όλοι οι τύποι ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας όπως: μεγάλα ηλεκτρικά μηχανήματα (πριόνια), ραντάρ ή σταθμοί ραδιοεκπομπών, μαγνητικοί έλεγχοι στα αεροδρόμια
• Ορισμένα ιατρικά μηχανήματα,που είναι πηγές ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας όπως:
  • μαγνητικός τομογράφος
  • θεραπευτική ακτινοβολία με ιονισμό
  • νευρική ή μυϊκή διέγερση
  • θεραπευτική διαθερμία

Αν ο ασθενής που φέρει βηματοδότη έρθει σε επαφή με μια από τις παραπάνω πηγές, θα πρέπει να ενημερώσει τον καρδιολόγο του.Οι ασθενείς που φέρουν βηματοδότη θα πρέπει επίσης να ενημερώσουν το γιατρό τους για τα εξής:

• αν αισθάνονται πάλι τα συμπτώματα που είχαν πριν την εμφύτευση
• πόνο στον ώμο ή ψηλά στην κοιλιακή χώρα (στομάχι)
• ανεξήγητος πυρετός και κοκκινίλα στην περιοχή του βηματοδότη

Ο βηματοδότης δεν επιφέρει ουσιώδεις περιορισμούς στον τρόπο ζωής των ασθενών, οι οποίοι με την σωστή ενήμερωση μπορούν να απολαμβάνουν γενικά μια φυσιολογική και ασφαλή καθημερινότητα.