
Διακοπή καπνίσματος: μόνος μου ή με βοήθεια;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ( Π.Ο.Υ.) το ένα τρίτο του παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού είναι καπνιστές. Στην Ελλάδα η αναλογία είναι ακόμη χειρότερη, αφού 1 στους 2 καπνίζει.Επιπλέον σε παγκόσμιο επίπεδο προκαλεί 4 εκατομμύρια θανάτους ετησίως και 550 χιλιάδες θανάτους στην Ευρώπη. Συνολικά οι οφειλόμενοι στο κάπνισμα θάνατοι είναι περισσότεροι από το σύνολο των θανάτων από τροχαία ατυχήματα, αλκοόλ, ναρκωτικά, ανθρωποκτονίες και αυτοκτονίες. Αξιοσημείωτο είναι δε, ότι ένας καπνιστής έχει περίπου 10 χρόνια λιγότερο προσδόκιμο ζωής από έναν μη καπνιστή και περίπου 12 χρόνια λιγότερα υγιούς ζωής από έναν μη καπνιστή.
Όλες οι μελέτες συμφωνούν ότι το κάπνισμα αποτελεί τον κύριο παράγοντα για την αύξηση της συχνότητας εμφάνισης των παρακάτω νοσημάτων : Στεφανιαία νόσο,καρκίνο του πνεύμονα, του φάρυγγα, του λάρυγγα, της ουροδόχου κύστεως, των νεφρών, του στομάχου,χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, αγγειακές παθήσεις του εγκεφάλου, στομαχικά έλκη, οστεοπόρωση, πολύποδες παχέος εντέρου, νόσο του Crohn, στυτική δυσλειτουργία, κατάθλιψη κ.α. Όσον αφορά στο κάπνισμα κατά τη διάρκεια της ευαίσθητης περιόδου της κύησης, αυτό έχει σοβαρές επιπτώσεις όπως: αυξημένη πιθανότητα αποβολών ή πρόωρου τοκετού, καθυστέρηση της ανάπτυξης του εμβρύου, χαμηλό βάρος γέννησης κ.α.
Κάπνισμα και Στεφανιαία Νόσος: Το κάπνισμα συνδέεται άρρηκτα με την αρτηριοσκλήρυνση και αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο.Συγκεκριμένα ο κίνδυνος προσβολής από στεφανιαία νόσο είναι 2 – 3 φορές υψηλότερος για τους καπνιστές από ότι για τους μη καπνιστές και εξαρτάται τόσο από την ποσότητα των τσιγάρων όσο και από την χρονική διάρκεια της κακής αυτής συνήθειας.Επιπλέον θεωρείται υπεύθυνο για το 40% περίπου του συνόλου των θανάτων από καρδιακά νοσήματα.
Διακοπή Καπνίσματος:H διακοπή του καπνίσματος δεν είναι εύκολη υπόθεση. Xρειάζεται πρώτα απ’ όλα απόφαση και ισχυρή θέληση, αλλά συχνά και κάποια βοήθεια είτε υποστηρικτική (το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον του καπνιστή αποτελούν τις κύριες πηγές ψυχολογικής του υποστήριξης στην δύσκολη αυτή προσπάθεια),είτε φαρμακευτική (θεραπεία υποκατάστασης με Νικοτίνη, χορήγηση Βουπροπιόνης ή χορήγηση Βαρενικλίνης).
-
Θεραπεία Υποκατάστασης με Νικοτίνη.
Αποτελεί την συχνότερα χρησιμοποιούμενη μορφή φαρμακευτικής προσέγγισης για τη θεραπεία της εξάρτησης από τον καπνό. Η φαρμακευτική αγωγή με νικοτίνη διευκολύνει την προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος με περισσότερους από έναν μηχανισμούς:- 1. Μειώνει τα συμπτώματα που συνοδεύουν την αποχή από το κάπνισμα
- 2. Μειώνει την έντονη επιθυμία για τσιγάρο
- 3. Μπορεί να λειτουργήσει ως ανασταλτικός παράγοντας της ψυχολογικής εξάρτησης που δημιουργείται μέσω της τελετουργίας του ανάμματος του τσιγάρου
- 4. Αποτελεί έναν τρόπο αντιμετώπισης της επιθυμίας σε περιόδους όπου το άτομο μπορεί να αισθανθεί έντονη επιθυμία για τσιγάρο.
Υπάρχουν έξι ενδεδειγμένες διαθέσιμες μορφές θεραπείας υποκατάστασης με νικοτίνη: η τσίχλα, το αυτοκόλλητο, η ρινική και η εισπνεύσιμη μορφή χορήγησης, η υπογλώσσια μορφή και οι παστίλιες. Οι διαφορές στην ταχύτητα και στην αποτελεσματικότητα της δράσης της νικοτίνης στον οργανισμό, μέσα από τις διαφορετικές αυτές διαθέσιμες μορφές χορήγησης, επιτρέπουν στον
Η θεραπεία υποκατάστασης με νικοτίνη, σε όλες τις μορφές της, είναι γενικώς καλά ανεκτή από τον οργανισμό. Οι πιο κοινές παρενέργειες από τη χρήση της είναι οι τοπικές αντιδράσεις, ιδιαιτέρως ο ερεθισμός του δέρματος από τη χρήση του αυτοκόλλητου και η ρινική ενόχληση από τη χρήση του σπρέι, οι οποίες συνήθως δεν απαιτούν διακοπή της θεραπείας. Οι διαταραχές του ύπνου, οι οποίες αποτελούν και σύμπτωμα της αποχής από τον καπνό, αναφέρονται επίσης και στην θεραπεία υποκατάστασης με χρήση αυτοκόλλητων νικοτίνης.
- Βουπροπιόνη Η βουπροπιόνη (zyban) είναι ένα ήπιο αντικαταθλιπτικό και αρχικά αξιοποιήθηκε ως τέτοιο. Στην πορεία των ερευνών όμως διαπιστώθηκε ότι προκαλεί απέχθεια προς το τσιγάρο. Θεωρείται ότι δρα στο κέντρο της απόλαυσης του τσιγάρου στον εγκέφαλο. Πρέπει να χορηγείται υπό ιατρική παρακολούθηση και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (7-19 εβδομάδες). Οι σημαντικότερες παρενέργειες της χορήγησης βουπροπιόνης είναι οι κεφαλαλγίες, η αϋπνία, η ζάλη, η υπέρταση, οι επιληπτικές κρίσεις, η ξηροστομία και τα γαστρεντερικά συμπτώματα. Η βουπροπιόνη δεν μπορεί να λαμβάνεται ανεμπόδιστα από καπνιστές που ακολουθούν ήδη αγωγή για καρδιολογικό ή διαβητολογικό πρόβλημα υγείας. Η λήψη της συνδυάζεται με την ψυχολογική στήριξη του καπνιστή, πιθανώς και με τα υποκατάστατα νικοτίνης.
- Βαρενικλίνη Η βαρενικλίνη (champix) αποτελεί ένα νέο φαρμακευτικό σκεύασμα το οποίο προορίζεται ειδικά για την θεραπεία διακοπής του καπνίσματος. Η βαρενικλίνη δεν είναι αντικαταθλιπτικό όπως η βουπροπιόνη και δρα στους υποδοχείς της νικοτίνης στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Η βαρενικλίνη έχει την ιδιότητα να ανακουφίζει από την έντονη επιθυμία για νικοτίνη και από τα στερητικά συμπτώματα. Παράλληλα λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας της ψυχολογικής εξάρτησης από τη νικοτίνη,που δημιουργείται μέσω της τελετουργίας του ανάμματος του τσιγάρου. Η βαρενικλίνη εκτιμάται ότι έχει ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες,που βαθμιαία υποχωρούν μέσα στο πρώτο δεκαήμερο της λήψης της. Η βαρενικλίνη έχει αξιολογηθεί ως ασφαλής και καλά ανεκτή από τον οργανισμό, ενώ ως πιθανές παρενέργειες του φαρμακευτικού αυτού σκευάσματος αναφέρονται η ναυτία, οι κεφαλαλγίες, η δυσκοιλιότητα και η βίωση άσχημων ονείρων κατά την διάρκεια της νύχτας
- Ηλεκτρονικό τσιγάρο Στην Ελλάδα αποτελεί την “τελευταία λέξη της μόδας” όσον αφορά στη διακοπή του καπνισματος, καθώς κυκλοφορεί στην αγορά τα τελευταία χρόνια και αποκτά με ραγδαίους ρυθμούς ολοένα και περισσότερους οπαδούς.Η απάντηση στο ερώτημα εάν το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι καλό για την υγεία μας μπορεί να δοθεί με ένα ξεκάθαρο “όχι”. Φυσικά και δεν μπορεί άλλωστε να είναι καλό για την υγεία μας το να αναπνέουμε ατμό αντί για καθαρό αέρα, αλλά και να παίρνουμε νικοτίνη.Εάν όμως το συγκρίνουμε με τα προβλήματα που δημιουργεί το κανονικό τσιγάρο οι διαφορές φαίνεται να είναι τεράστιες. Αυτό δείχνουν και τα αποτελέσματα των πρώτων ερευνών που έχουν γίνει μέχρι και σήμερα. Εάν αυτό θα συνεχίσουμε να το λέμε και αύριο θα το αποδείξουν έρευνες που ελπίζουμε, ότι θα ακολουθήσουν.
Η διακοπή του καπνίσματος σίγουρα είναι δύσκολη υπόθεση, με όποιον τρόπο και να αποφασίσετε να το κάνετε. Τα αποτελέσματα όμως θα σας δικαιώσουν! Είναι επίσης πολύ σημαντικό να καταλάβετε, ότι τα άσχημα συμπτώματα που θα βιώσετε στην αρχή της προσπάθειας σας είναι μόνο προσωρινά και να τα αντιμετωπίσετε ως σήματα της έναρξης μίας πιο υγιούς ζωής.

Στυτική δυσλειτουργία. Mήπως υποκρύπτεται καρδιολογικό προβλημα;
Η ερωτική ζωή αποτελεί πηγή ευεξίας, χαράς και υγείας. Προβλήματα σε αυτήν μπορεί να προκαλούν άγχος, κατάθλιψη και δυσάρεστες καταστάσεις ανάμεσα στο ζευγάρι. Ένα τέτοιο πρόβλημα είναι και η στυτική δυσλειτουργία του άνδρα (η αδυναμία πραγματοποίησης και διατήρησης ικανοποιητικής στύσης, ούτως ώστε να υπάρξει ερωτική πράξη).
Αυτό είναι ιδιαίτερα συχνό και σύμφωνα με ορισμένες μετρήσεις, αγγίζει το 40-50% των ανδρών ηλικίας άνω των 40 ετών. Τα αίτια μπορεί να είναι διάφορα: ουρολογικά (π.χ. προστάτης), ψυχολογικά (π.χ. κατάθλιψη), η λήψη διαφόρων φαρμάκων ή ουσιών (π.χ. αλκοόλ), αλλά και αγγειακά αίτια (π.χ. γενικότερη αγγειακή διαταραχή-καρδιολογικη νόσος).
Γίνεται σαφές λοιπόν, ότι η καρδιολογία στις μέρες μας μπορεί να έχει και “ερωτική διάσταση”.Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις εκείνες όπου η στυτική δυσλειτουργία συνδέεται με στεφανιαία νόσο, χωρίς μάλιστα να προηγούνται άλλα συμπτώματα πιο τυπικά που να την μαρτυρούν. Επίσης πολλές φορές μπορεί να συνδυάζεται και με παράγοντες κινδύνου για αρτηριοσκλήρυνση ( Παράγοντες Κινδύνου για Στεφανιαία Νόσο). Για τους λόγους αυτούς, όλοι οι άνδρες με στυτική δυσλειτουργία πρέπει μεταξύ των άλλων να υποβάλλονται και σε καρδιολογικό έλεγχο, μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, των λιπιδίων και του σακχάρου αίματος και αυτοί που χαρακτηρίζονται από υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο να υποβάλλονται σε περαιτέρω εξετάσεις (π.χ. με δοκιμασία κόπωσης για ανίχνευση στεφανιαίας νόσου).
Η αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας είναι αποτελεσματική, αρκετά ασφαλής και αποτελεί αντικείμενο των Ουρολόγων.Τα τελευταία χρόνια μια ομάδα φαρμάκων δίνει την λύση. Είναι οι ανταγωνιστές της φωσφοδιεστεράσης-5 και συγκεκριμένα οι δραστικές ουσίες: σιλδεναφίλη (Viagra), βαρδεναφίλη (Levitra) και ταδαλαφίλη (Cialis). Τα φάρμακα αυτά είναι μεν ασφαλή, αλλά η χρήση τους θα πρέπει να συζητηθεί πρώτα με τον καρδιολόγο.Η ταυτόχρονη λήψη των ουσιών αυτών με ορισμένα καρδιολογικά φάρμακα,όπως τα νιτρώδη (φάρμακα για τη στηθάγχη), μπορεί να οδηγήσει σε πτώση της αρτηριακής πίεσης με συνέπεια την πρόκληση ζάλης ή λιποθυμικού επεισοδίου.
Εκτός από τη φαρμακευτική αγωγή, διάφορα άλλα μέτρα μπορούν επίσης να βελτιώσουν το πρόβλημα. Η διακοπή καπνίσματος, η απώλεια βάρους, η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, του σακχαρώδους διαβήτη και της χοληστερίνης, η φυσική άσκηση καθώς και η αποφυγή ορισμένων ουσιών και φαρμάκων μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος της στυτικής δυσλειτουργίας.
Πρέπει να γίνει αντιληπτό στο ευρύ κοινό, ότι η στυτική δυσλειτουργία δεν αποτελεί μόνο ερωτικό πρόβλημα,αλλά μπορεί να υποκρύπτει και σιωπηλή στεφανιαία νόσο ή γενικότερα πρόβλημα αρτηριοσκλήρυνσης και αγγειακής λειτουργίας.Σαφώς τα προβλήματα στυτικής δυσλειτουργίας συζητούνται πρώτα με τους ουρολόγους, βάσει όμως των όσων αναφέραμε παραπάνω, ένα πιθανό καρδιολογικό πρόβλημα πρέπει πάντα να ελέγχεται.

Γιατί πρέπει πρώτα να συμβουλευτώ τον Καρδιολόγο μου πριν λάβω ισχυρά παυσίπονα;
Πολλά από τα αντιφλεγμονώδη παυσίπονα που χρησιμοποιούνται καθημερινά και χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή ενδέχεται να αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακού επεισοδίου, ιδιαίτερα στους καρδιοπαθείς. Στο συμπέρασμα αυτό έχουν καταλήξει πολλές μελέτες οι οποίες διερεύνησαν την επίδραση ορισμένων γνωστών Μη Στεροειδών Αντιφλεγμονωδών Φαρμάκων (ΜΣΑΦ) στο καρδιαγγειακό σύστημα. Πιο συγκεκριμένα τα δεδομένα αυτών των μελετών υπέδειξαν, ότι η χρήση μερικών ΜΣΑΦ (ειδικά σε υψηλές δόσεις και σε μακροχρόνιες θεραπείες) μπορεί να συσχετίζεται με μικρή αύξηση του κινδύνου για εμφάνιση θρομβωτικών αρτηριακών συμβάντων (για παράδειγμα έμφραγμα μυοκαρδίου ή εγκεφαλικό επεισόδιο).Ωστόσο άλλες έδειξαν οτι όλα τα ΜΣΑΦ έχουν παρόμοιους κινδύνους για το καρδιαγγειακό, αλλά μερικά από αυτά (όπως η ναπροξένη , η σελεκοξίμπη) είναι πιθανόν ασφαλέστερα από άλλα (π.χ. ροφεκοξίμπη, βαλντεκοξίμπη, δικλοφενάκη, ιμπουπροφαίνη).
Ασθενείς με μη ρυθμισμένη αρτηριακή υπέρταση, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, εγκατεστημένη ισχαιμική καρδιοπάθεια (εμφραγμα μυοκαρδίου), περιφερική αρτηριακή νόσο, και/ή αγγειοεγκεφαλική νόσο θα πρέπει να υποβληθούν σε θεραπεία με ΜΣΑΦ μόνο κατόπιν προσεκτικής καρδιολογικής εκτίμηση, καθώς έχουν αναφερθεί παρενέργειες όπως κατακράτηση υγρών, αρτηριακή υπέρταση και οιδήματα κάτω άκρων. Παρόμοια εκτίμηση θα πρέπει να γίνεται και πριν την έναρξη πιο μακροχρόνιας θεραπείας σε ασθενείς με παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση καρδιοαγγειακής ασθένειας (π.χ υπέρταση, υπερλιπιδαιμία, σακχαρώδης διαβήτης, καπνιστές).
Tα MΣAΦ θα πρέπει να χορηγούνται με μεγάλη προσοχή επίσης σε άτομα με ιστορικό ηπατικής ή νεφρικής ανεπάρκειας, σε ηλικιωμένα άτομα, όπως και σε ασθενείς που λαμβάνουν συγχρόνως αντιδιαβητικά, αντιυπερτασικά και διουρητικά. Ο συνδυασμός ΜΣΑΦ και μικρών δόσεων ακετυλοσαλικυλικού οξέος (ασπιρίνη) μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανεπιθυμήτων ενεργειών από το γαστρεντερικό (γαστρορραγία). Τέλος ολα τα ΜΣΑΦ αντενδείκνυνται σε βαριά καρδιακή ανεπάρκεια ή ενεργό πεπτικό έλκος.
Γενικώς θα πρέπει να χορηγείται η πλέον χαμηλή αποτελεσματική δόση με τη βραχύτερη δυνατή διάρκεια θεραπείας.
Σε άτομα δε υψηλού καρδιαγγειακου κινίδυνου καλό είναι να προτιμάται η λήψη ηπιότερων παυσίπονων, όπως η παρακεταμόλη
(DEPON-PANADOL)

Καρδιακός βηματοδότης: τι είναι, πότε, πώς και σε ποιους ασθενείς.
Η καρδιά είναι ένα όργανο-αντλία, το οποίο για να συσπασθεί κάθε φορά απαιτείται ένα μικρό ηλεκτρικό ερέθισμα-μία «σπίθα», η οποία παράγεται και διοχετεύεται από το ηλεκτρικό της σύστημα. Το σύστημα αυτό αποτελείται από έναν τόπο παραγωγής και ένα σύστημα μεταφοράς του ερεθίσματος. Η «σπίθα» που καθορίζει αυτό το ηλεκτρικό ερέθισμα παράγεται από το φλεβόκομβο που βρίσκεται στο δεξιό κόλπο της καρδιάς, ο οποίος αποτελεί τη φυσική μπαταρία μας και καθορίζει το βήμα (ρυθμό) με το οποίο πορεύεται (συσπάται) η καρδιά μας για αυτό και είναι ο φυσικός μας «βηματοδότης». Από εκεί το ηλεκτρικό ρεύμα φθάνει σε έναν κεντρικό κόμβο και μεταδίδεται στις κοιλίες μέσω δύο «καλωδίων», το αριστερό και το δεξί.
Πότε απαιτείται η χρήση βηματοδότη;
Όταν το ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς (είτε η μπαταρία, είτε ο κόμβος και τα καλώδια), υποστεί βλάβες και ο καρδιακός ρυθμός πέσει
κάτω από τα φυσιολογικά όρια (<40 παλμούς το λεπτό), διάφορα δυσάρεστα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν όπως ζαλάδες, δύσπνοια,
μειωμένη ικανότητα για φυσική άσκηση, ή ακόμη και απώλεια αισθήσεων (συγκοπτικό επεισόδιο). Μερικές φορές ένα απλό ηλεκτροκαρδιογράφημα
είναι αρκετό για να ανιχνεύσει τη βλάβη, ενώ μπορεί να χρειαστούν κι άλλες πιο ειδικές εξετάσεις (24ωρη καταγραφή του ρυθμού με Holter
ή ακόμη και ηλεκτροφυσιολογική μελέτη). Αν αυτές οι εξετάσεις επιβεβαιώσουν την βλάβη, ο ασθενής χρειάζεται βηματοδότη για να λυθεί το
πρόβλημα.
Τί είναι ο βηματοδότης;
Ο βηματοδότης είναι μία μικρή ηλεκτρονική συσκευή, που παράγει ηλεκτρικούς παλμούς οι οποίοι μεταδίδονται στην καρδιά μέσω ειδικών
καλωδίων και της επιτρέπουν να συσπάται ρυθμικά. Οι βηματοδότες είναι ιδιαίτερα περίπλοκες συσκευές και λειτουργούν μόνο όταν πέσει
ο φυσιολογικός ρυθμός της καρδιάς κάτω από τα καθορισμένα όρια. Παραμένουν σιωπηλοί αλλά πάντα σε ετοιμότητα, όταν η καρδιά επιστρέψει
στο φυσιολογικό ρυθμό. Αυτό εξασφαλίζει καρδιακή διέγερση μόνο όταν χρειάζεται και έτσι εξοικονομείται η ισχύς της μπαταρίας τους.
Η διαδικασία της εμφύτευσης
Η εμφύτευση του βηματοδότη απαιτεί συνθήκες χειρουργείου και γίνεται με τοπική αναισθησία. Πραγματοποιείται σε ειδική αίθουσα, που
διαθέτει ακτινολογικό εξοπλισμό και ειδικές οθόνες. Αρχικά εκτελείται μια μικρή τομή λίγων εκατοστών στο δέρμα και αναζητείται η
κατάλληλη φλέβα, διαμέσου της οποίας με ακτινοσκοπική παρακολούθηση το ή τα ηλεκτρόδια τοποθετούνται στη δεξιά κοιλία, στο δεξιό κόλπο
της καρδιάς ή και στα δύο. Στη συνέχεια ελέγχεται η σωστή θέση και η καλή λειτουργία των καλωδίων με ηλεκτρονικά τεστ. Τέλος
«παρασκευάζεται» ένας χώρος κάτω από το δέρμα για να τοποθετηθεί εκεί ο βηματοδότης, ο οποίος συνδέεται με τα ήδη τοποθετημένα καλώδια.
Η εμφύτευση μπορεί να διαρκέσει από 30 ως 60 λεπτά της ώρας. Για τις επόμενες δύο ημέρες ο ασθενής πρέπει να είναι προσεχτικός,
να μην κινεί τον ώμο από την πλευρά που τοποθετήθηκε ο βηματοδότης, έτσι ώστε να μη συμβεί μετακίνηση των καλωδίων, κάτι που απαιτεί
νέα διορθωτική επέμβαση. Για λίγες ημέρες ο ασθενής μπορεί να αισθάνεται έναν ελαφρύ πόνο στην τομή. Τα ράμματα αφαιρούνται μετά από 7-8
ημέρες. Η διαδικασία της εμφύτευσης παρά το ότι έχει πια απλοποιηθεί, εντούτοις παραμένει ένα χειρουργείο και σπάνια μπορεί να συμβούν
επιπλοκές. Η ζωή του βηματοδότη, δηλαδή η διάρκεια του, είναι περίπου 5-10 χρόνια. Αυτή η διαφορά εξαρτάται από τον τύπο του βηματοδότη,
πως είναι προγραμματισμένος και πόσο συχνά τείθεται σε λειτουργία. Είναι σημαντικό να μην αποφορτιστεί ξαφνικά η μπαταρία του βηματοδότη,
κάτι το οποίο γίνεται βαθμιαία και μπορεί να προβλεφθεί με τακτικούς ελέγχους.
Ο έλεγχος του βηματοδότη
Ένας αρχικός πολύ απλός έλεγχος μπορεί να γίνεται κι από τον ίδιο τον ασθενή ελέγχοντας περιοδικά τους παλμούς του,
οι οποίοι δεν πρέπει να είναι κάτω από αυτούς που προγραμματίστηκαν κατά την εμφύτευση ή τον τελευταίο έλεγχο. Στην τακτική
παρακολούθηση η σωστή λεοτουργία του βηματοδότη μπορεί να ελεγχθεί απλά με ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα. Με μια ειδική συσκευή είναι
δυνατός ο αναλυτικός έλεγχος του βηματοδότη τηλεμετρικά, τοποθετώντας στο δέρμα πάνω από το βηματοδότη έναν ειδικό ανιχνευτή. Αυτή η
λειτουργία παρέχει ακριβή στοιχεία για το βηματοδότη όπως, το επίπεδο φόρτισης της μπαταρίας και την κατάσταση των καλωδίων. Με τον
ίδιο τρόπο μπορούν να ρυθμιστούν και να αλλάξουν ανάλογα με τις ανάγκες οι παράμετροι της λειτουργίας του, όπως η βασική συχνότητα,
τα φυσικά χαρακτηριστικά του ηλεκτρικού ερεθίσματος κλπ. Ο έλεγχος του βηματοδότη θα πρέπει να γίνεται το λιγότερο 1-2 φορές το χρόνο
ή νωρίτερα αν παρουσιαστούν κάποια συμπτώματα.
Αντικατάσταση του βηματοδότη
Όταν ο έλεγχος αποκαλύψει ότι η μπαταρία έχει τελειώσει (φάση αποφόρτισης η οποία διαρκεί μήνες) ο βηματοδότης πρέπει να αντικαθίσταται.
Η διαδικασία είναι συνήθως πολύ σύντομη και απλή. Γίνεται τομή στο σημείο όπου είχε γίνει αρχικά η πρώτη τομή και στην συνέχεια
αποσυνδέεται ο βηματοδότης από τα ηλεκτρόδια, τα οποία παραμένουν στη θέση τους αφού ελεγχθεί η κατάστασή τους. Ένας νέος βηματοδότης
συνδέεται με τα ηλεκτρόδια και τοποθετείται στην παλιά θέση. Ο ασθενής συνήθως παραμένει στο νοσοκομείο για λίγες ώρες.
Ζώντας με το βηματοδότη
Μια ειδική κάρτα είναι η ταυτότητα του χρήστη του βηματοδότη. Σε αυτή την κάρτα αναγράφονται τα προσωπικά στοιχεία του χρήστη και τα βασικά χαρακτηριστικά του βηματοδότη (κατασκευή,μοντέλο). Ο χρήστης θα πρέπει να την έχει πάντα πάνω του και να την επιδεικνύει όπου χρειάζεται. Ο βηματοδότης δεν περιορίζει τον ασθενή από καμία φυσική δραστηριότητα, κίνηση ή στάσεις του σώματος. Η φυσική όμως άσκηση πρέπει να είναι ανάλογη με την κατάσταση του ασθενούς και την ικανότητα του. Το περπάτημα, η ποδηλασία, το ανέβασμα της σκάλας, το νοικοκυριό του σπιτιού και η κηπουρική δεν δημιουργούν κανένα πρόβλημα. Η σεξουαλική δραστηριότητα δεν επηρεάζεται. Επιτρέπεται η χρήση όλων των συνήθων οικιακών συσκευών όπως φούρνος, ηλεκτρική σκούπα, σίδερο, ραδιόφωνο, τηλεόραση κλπ.
Τα κινητά και τα ασύρματα τηλέφωνα μπορούν να χρησιμοποιούνται. Κατά τη διάρκεια της χρήσης όμως είναι καλό το τηλέφωνο να κρατείται στο αυτί της αντίθετης πλευράς από αυτής που εμφυτεύτηκε ο βηματοδότης και ποτέ να μην τοποθετείται στο τσεπάκι του πουκαμίσου πάνω από το σημείο όπου αυτός βρίσκεται.
Ο βηματοδότης είναι απόλυτα συμβατός με όλα τα φάρμακα. Τα ταξίδια μπορούν να γίνονται με όλα τα μέσα συγκοινωνίας. Στα αεροδρόμια, στα πολυκαταστήματα και στις τράπεζες, θα πρέπει να ενημερώνεται το προσωπικό ασφαλείας εάν ο ασθενής φέρει βηματοδότη επιδεικνύοντας την προσωπική κάρτα ώστε να μην περνά μέσα από τον μαγνητικό έλεγχο (μαγνητικές πόρτες, μαγνητικοί ανιχνευτές).
Πρέπει να αποφεύγεται:
- η πίεση στη περιοχή του βηματοδότη
- όλοι οι τύποι ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας όπως: μεγάλα ηλεκτρικά μηχανήματα (πριόνια), ραντάρ ή σταθμοί ραδιοεκπομπών, μαγνητικοί έλεγχοι στα αεροδρόμια
- Ορισμένα ιατρικά μηχανήματα,που είναι πηγές ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας όπως:
- μαγνητικός τομογράφος
- θεραπευτική ακτινοβολία με ιονισμό
- νευρική ή μυϊκή διέγερση
- θεραπευτική διαθερμία
- αν αισθάνονται πάλι τα συμπτώματα που είχαν πριν την εμφύτευση
- πόνο στον ώμο ή ψηλά στην κοιλιακή χώρα (στομάχι)
- ανεξήγητος πυρετός και κοκκινίλα στην περιοχή του βηματοδότη
Ο βηματοδότης δεν επιφέρει ουσιώδεις περιορισμούς στον τρόπο ζωής των ασθενών, οι οποίοι με την σωστή ενήμερωση μπορούν να απολαμβάνουν γενικά μια φυσιολογική και ασφαλή καθημερινότητα.